Η ΙΣΤΟΡΙΑ του ΦΡΑΠΕ

Το Σάββατο 31 Αυγούστου 1957, άνοιξε τις πύλες της η 22η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Τις ημέρες που ακολούθησαν, λέγεται ότι από ένα τυχαίο "γεγονός" παρασκευάστηκε ο πρώτος καφές φραπέ.
Ένας καφές ο οποίος σταδιακά εκτόπισε τον κλασικό τούρκικο - τον οποίο ένα ανέξοδο και πατριωτικό πνεύμα, μετά το θλιβερό καλοκαίρι του 1974, τον βάφτισε ελληνικό.
Ο φραπέ (όπως εξελληνίστηκε) κυριάρχησε στις.....

ανά την επικράτεια καφετέριες και στα συναφή καταστήματα επί μισόν αιώνα και γράφτηκε στην ιστορία της καθημερινότητας των Νεοελλήνων.
Ο στιγμιαίος αυτός καφές τώρα υποχωρεί μπροστά στην από εικοσαετίας επίθεση του Ιταλικού φρέντο. 
Πρόλαβε όμως να γνωρίσει τη δόξα της περίπου καθολικής λαϊκής αποδοχής σε αυτήν εδώ τη χώρα, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες. Μάλιστα, η υπερκατανάλωση του από το έθνος μας κέντρισε το ενδιαφέρον δύο ειδικών, της Βίβιαν Κωνσταντινοπούλου και του Ντάνιελ Γιανγκ, οι οποίοι έγραψαν το βιβλίο "Frappe Nation", που εξέδωσε ο ΄'Ποταμός" Χρόνια τώρα, κυκλοφορεί και αναπαράγεται η αναφορά στο τυχαίο"γεγονός": Το 1957, λέει, στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης, ο Δημήτριος Βακόνδιος, υπάλληλος της Πειραϊκής Εταιρείας "Ανδρέας Δρίτσας και Υιός", η οποία αντιπροσώπευε στην Ελλάδα τον Nescafe της Nestle, θέλησε να παρασκευάσει στιγμιαίο καφέ, αλλά, επειδή δεν διέθετε ζεστό νερό, τον ανακάτεψε με παγωμένο, προκλήθηκε αφρός, λερώθηκε ο Βακόνδιος και....γεννήθηκε ο φραπέ! 

Μια αναφορά στο τυχαίο της δημιουργίας, όπως ο μύθος της μποτίλιας με κρασί το οποίο χύθηκε, κατά λάθος, στην κατσαρόλα και "δημιούργησε" το βοδινό μπουργκινιόν. 
Μάλλον όμως και στην περίπτωση της γέννησης του φραπέ έχουμε να κάνουμε με έναν ευρέως διαδεδομένο μύθο ο οποίος μετετράπη σε τεκμήριο ιστορίας. 
Πρώτος εξέφρασε αμφιβολίες για το βάσιμον του πράγματος ο Νίκος Μπακουνάκης (" Το βήμα", 8 Οκτωβρίου 2006) γράφοντας για "μια καταγωγή που μπορεί να θεωρηθεί ιστορική, δηλαδή τεκμηριωμένη, ή μυθολογική, πράγμα που δεν έχει και τόση σημασία" Την ιστορία του Βακονδίου περιέργως την υιοθετεί και η Nestle, τουλάχιστον στην ελληνόγλωσση ιστοσελίδα της. Και όμως, υπάρχουν διαφημιστικές καταχωρίσεις της εταιρείας αυτής και του αντιπροσώπου της που συνιστούν...'όταν κάνει πολλή ζέστη...Nescafe φραπέ.."(Η Καθημερινή", 11 Ιουλίου 1957). 
Δηλαδή περίπου δύο μήνες πριν από την' Εκθεση της Θεσσαλονίκης όπου υποτίθεται ότι γεννήθηκε ο φραπέ. 
Και ακολουθεί στις 20 Αυγούστου ο Ελβετικός επίσης, ανταγωνιστής Mocafino, που αντιπροτείνει το στιγμιαίο του παρασκεύασμα παγωμένο. Και βέβαια ο φραπέ μπορεί τότε να μην ήταν διαδεδομένος καθώς ο πολύς κόσμος, για να έχει παγάκια, έπρεπε να θρυμματίσει το τέταρτον κολόνας πάγου που του δρόσιζε το ξύλινο ψυγείο...
Υπήρχε όμως για τους γνωρίζοντες. Καφέ φραπέ σερβίριζε, τουλάχιστον από το 1948, το 'Πέτρογραδ" της οδού Σταδίου, του Ρώσου μουσικοσυνθέτη Νίκο Γιάκοβλεφ.΄Ισως δεν παρασκευαζόταν από σκόνη στιγμιαίου καφέ, δεν έπαυε όμως να είναι φραπέ (frappe de glace, παγωμένος). ΄
Εναν τέτοιο φραπέ, ο οποίος μάλιστα αναγράφεται στο αγγλικό κείμενο στα γαλλικά, συναντάμε στο Lakewood της Νέας Υερσέης: [ Miss Dashiell poured tea and Miss Anna Dashiell served cafe frappe]". Από την εφημερίδα The New York Times, της 21ης Ιανουαρίου 1894, δηλαδή 63 χρόνια πριν από τη 'γέννηση" του φραπέ...